Slaap jij te veel? Zelfs overdag? Hoewel sommige mensen hier misschien jaloers op zouden zijn kan overmatige slaperigheid overdag in het dagelijkse leven uiterst slopend of vermoeiend blijken. In deze blogpost leggen we je het verschil uit tussen “gewone” vermoeidheid en het verschil met chronische excessieve vermoeidheid overdag, en de symptomen en behandelopties voor die laatste.
Wat is excessieve slaperigheid overdag?
Het belangrijkste eerst - maak je geen zorgen, het is geen ziekte. Dat gezegd hebbende kan chronische vermoeidheid of slaperigheid overdag je op de lange termijn wel ziek maken. Er zijn verschillende oorzaken van extreme slaperigheid overdag, sommige daarvan hebben te maken met een slechte nachtrust. Maar daar komen we zometeen op terug. Goed beschouwd is overmatige slaperigheid overdag dus niet alleen de dringende behoefte om op klaarlichte dag een kort dutje te doen, maar ook om echt te gaan slapen.
Deze behoefte om te gaan slapen kan zo sterk zijn dat het je hele dagelijkse routine beïnvloedt, zoals je werk, autorijden, voor je kinderen zorgen of lezen moeilijk of onmogelijk maakt. In de meest extreme gevallen kan deze slaperigheid overdag zo krachtig zijn dat je vergeet om te luisteren middenin een gesprek, of dat je even je ogen moet sluiten of wegdommelt terwijl je ergens mee bezig bent. Mensen die geen last hebben van deze stoornis kunnen na een dutje weer optimaal presteren, maar voor mensen die last hebben van extreme slaperigheid overdag helpt een kort dutje niet.
De symptomen van excessieve slaperigheid overdag
Je bent niet de enige. Ongeveer 10% van de Duitse werknemers heeft last van dit probleem, en ongeveer 25% van de Zwitserse bevolking lijdt ook onder deze slaapstoornis. Naast de al genoemde symptomen van excessieve slaperigheid overdag, kun je ook last krijgen van de volgende zaken:
- Moeite om wakker te blijven
- Prikkelbaarheid
- Problemen met het geheugen
- Moeite om je te concentreren
- Moeite om nieuwe concepten te bevatten
- Moeite om beslissingen te nemen
- Vertraagde reactietijden
- Risicovol gedrag
Als je deze symptomen van excessieve slaperigheid overdag herkent moet je serieus overwegen om hulp te zoeken. Deze aandoening kan een aantal negatieve gevolgen hebben op je gezondheid op de lange termijn. Zo kan bijvoorbeeld autorijden terwijl je extreem moe of slaperig bent de kans dat je een auto-ongeluk krijgt significant verhogen. Excessieve slaperigheid overdag wordt in verband gebracht met stemmingswisselingen, een lagere levenskwaliteit en meer relatieproblemen.
De oorzaken van excessieve slaperigheid overdag
Het klinkt misschien best eng allemaal, nu door naar het positieve. Omdat je nu het probleem kent kun je beginnen het op te lossen.
Er zijn veel mogelijke oorzaken van chronische vermoeidheid. Een van de meest voorkomende is chronisch slaapgebrek, hetzij door lange werkuren, een onregelmatig dagritme of slapeloosheid.
Onvoldoende slaap
Excessieve slaperigheid of vermoeidheid kunnen veroorzaakt worden voor regelmatig onderbroken of anderszins onvoldoende slaap. Als je bijvoorbeeld meerdere keren per nacht naar het toilet moet wordt je natuurlijke slaapcyclus ernstig onderbroken, waardoor we onvoldoende nachtrust krijgen. Roken, te weinig lichaamsbeweging en andere ongezonde gewoonten kunnen ook een negatief effect hebben op de kwaliteit van onze nachtrust en excessieve vermoeidheid overdag veroorzaken.
Slaap-waak stoornissen
Veel mensen die last hebben van excessieve slaperigheid overdag zeggen dat ze geen moeite hebben om in slaap te vallen of voldoende slaap te krijgen. In deze gevallen kunnen hun symptomen een teken zijn van onderliggende gezondheidsproblemen of een slaapstoornis zoals obstructieve slaapapneu, rusteloze benen syndroom of periodic limb movement disorder. Deze aandoeningen kunnen micro-ontwakingen veroorzaken die onze slaapcyclus verstoren, hoewel patiënten zich misschien niet realiseren dat ze aan deze aandoeningen lijden totdat ze een slaaparts bezoeken.
Wat kun je doen tegen excessieve slaperigheid overdag?
Kom in beweging om jezelf wakker te houden
Sta op en kom in beweging. Loop door je kantoor, loop even de trappen op en af of ga een blokje om. Door te bewegen krijgen je hersenen extra zuurstof, zodat je je tot wel twee uur lang herboren kunt voelen.
Als je een kantoorbaan hebt sta dan regelmatig op om een kort stukje te lopen. Loop in je lunchpauze naar een restaurant. Als je je lunch zelf meeneemt, loop dat naar een mooie plek om je lunch op te eten. Of je nu naar buiten gaat of een stukje door je kantoor loopt, dit zou je moeten helpen om je alert en verfrist te voelen.
Doe een dutje
Er zijn twee dingen om rekening mee te houden als het gaat om dutjes: beperk het tot een per dag en niet te dicht voor bedtijd. Je dutje mag vijf tot vijfentwintig minuten duren en een ideaal moment is zo’n zes tot zeven uur voor bedtijd.
Als je echt een kort dutje nodig hebt kort voor bedtijd mag dit maar een paar minuten duren. Dit is ook van toepassing voor dreumesen en baby’s die overdag extreem slaperig zijn. Voor hen is het normaal om veel te slapen. Tussen het laatste slaapje en bedtijd moet echter ook minstens drie uur zitten.
Een dutje doen op het werk kan daarentegen lastig zijn. Het beste is om dit tijdens je lunchpauze te doen en, indien nodig, een trilwekker te gebruiken om ervoor te zorgen dat je niet verder slaapt tijdens je werkuren. Slapen aan je bureau is meestal geen goed idee, maar gelukkig hebben veel bedrijven tegenwoordig stille kamers voor hun werknemers voor dit doel.
Gun je ogen wat rust om vermoeidheid te voorkomen
Van de hele dag naar een scherm turen kunnen je ogen moe worden. Dit komt omdat we onze ogen wijder openen als we naar een computer kijken en we 66% minder met de ogen knipperen. Omdat dit slaperigheid en extreme vermoeidheid kan verergeren, moet je van tijd tot tijd een paar minuten van het scherm wegkijken om je ogen te ontspannen.
Eet een gezonde snack voor wat extra energie
Snacks met veel suiker geven je snel wat energie. Helaas wordt deze suikerspiegel snel gevolgd door een suikerdip wanneer je bloedsuikerspiegel weer daalt, wat op zijn beurt leidt tot mentale wazigheid en een lusteloos gevoel. Gezonde tussendoortjes op basis van volle granen, fruit, groenten of eiwitten geven meer langdurige energie zonder de onaangename terugval.
Oefen diepe ademhaling om je energieker en alerter te voelen
Diep ademhalen verhoogt het zuurstofgehalte in je bloed. Dit vertraagt je hartslag, verlaagt je bloeddruk en verbetert de doorbloeding, wat er voor zorgt dat je een energieboost krijgt en je cognitieve prestaties verbeterd worden.
Voor oefeningen voor een diepe ademhaling moet je vanuit je buik ademhalen, niet vanuit je borst. Je kunt deze oefeningen gewoon achter je bureau doen. Ga rechtop zitten en doe deze oefening tot tien keer: Plaats een hand op je buik, net onder je ribben en de andere op je borst, adem diep in door je neus en laat je buik je hand naar voren duwen. Je borst mag niet bewegen.
Adem uit met je lippen op elkaar, alsof je probeert te fluiten. Je kunt je hand op je buik gebruiken om de lucht naar buiten te drukken.
Een andere techniek, die stimulerende ademhaling genoemd wordt, wordt in de yoga gebruikt voor een snelle energiestoot en verbeterde alertheid: Adem snel in en uit door je neus, houd je mond gesloten maar ontspannen. Adem snel in en uit, ongeveer drie keer per seconde. Adem dan normaal. Je kunt dit de eerste keer tot vijftien seconde doen, en dan telkens vijf seconde toevoegen totdat je aan de minuut komt.
Optimaliseer je slaap met producten van Zizzz
Het juiste matras, het juiste kussen, deken, dekbed, pyjama en de juiste bedtijd - al deze factoren kunnen een groot verschil maken als het gaat om een goede nachtrust. De materialen in je slaapomgeving spelen ook een grote rol.
Bij Zizzz maken we alleen producten van natuurlijke en duurzame materialen, omdat deze het meest ademend en comfortabel zijn. Neem een kijkje in de Zizzz webshop om de juiste producten voor jou te vinden!